مؤسسه در راه حق

مؤسسه در راه حق

اطلاعات کلی
تأسیس	۱۳۴۳ش
نوع فعالیت	آموزشی و پژوهشی
اهداف	اثبات حقانیت اسلام و مبارزه با شبهات علیه اسلام
فعالیت‌ها	انتشار کتاب و مجله به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، اردو و فرانسه • تربیت طلاب جوان
سایر
وبگاه

مؤسسه در راه حق (تأسیس ۱۳۴۳ش) مؤسسه‌ای فرهنگی در شهر قم، با هدف اثبات حقانیت اسلام و مبارزه با شبهات علیه اسلام است. فعالیت این مؤسسه از دو طریق انتشار جزوات چندصفحه‌ای و پاسخگویی به سؤالات مخاطبان دنبال می‌شود. در سال‌های نخست، بخش زیادی از فعالیت این مؤسسه در راستای مبارزه با تبلیغات مسیحیت در بین جوانان ایرانی بود. برخی جزوات این مرکز بارها تجدید چاپ و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است. در سال ۱۳۹۳ش، نکوداشت نیم قرن فعالیت علمی ـ فرهنگی این مرکز در قم برگزار شد.

تاریخچه

مؤسسه در راه حق از سال ۱۳۴۳ش و مؤسسه اصول دین از سال ۱۳۴۶ش فعالیت خود را آغاز کردند، اما بعدها در هم ادغام شدند و نام مؤسسه در راه حق برای آنها انتخاب شد. این مرکز که صرفا کارهای فرهنگی انجام می‌داد، ضمن چاپ نشریات چندبرگی رایگان در زمینه اصول دین، فروع مذهب و مسائل مختلف اجتماعی و اقتصادی، فعالیت می‌کرد.

فعالان نخستین آن سید هادی خسروشاهی، سید محسن خرازی، سید جمال‌الدین دین‌پرور، رضا استادی و غلامحسین حقانی بودند.

اهداف

در جزوه‌ای که اشاره به تاریخچه فعالیت این مرکز دارد آمده است که انگیزه تأسیس آن مبارزه با افکار کسانی بود که مذهب را علیه مذهب بکار گرفته و تا مرتبه حیوانی نفس تنزل داده بودند، مبارزه با مسیحیت و تبلیغات مسیحیان که در دهه ۴۰ بسیار گسترده بود از اهداف اصلی این مؤسسه به حساب می‌آمد.

به گفته رسول جعفریان، جزوات کوچک اما فراوان موسسه در راه حق، با عناوین زیبا در تشریح مسائل اعتقادی و اجتماعی و تاریخی، مورد توجه نسل نوجوان و جوانانی که به مذهب علاقمند شده بودند قرار گرفت.

فعالان مرکز

مؤسسه در راه حق، دوره‌های مختلفی داشته و شخصیت‌های مختلفی در طول این دوره‌ها فعالیت کرده‌اند. برخی از شخصیت‌های فعال در این مرکز به این شرح است:

روش کار

بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی موسسه در راه حق، عمده کار مؤسسه، توزیع جزوات به زبان ساده بود. انتخاب این قالب بدین منظور صورت گرفت که نسل جوان بتواند به راحتی آنها را مطالعه کرده و بفهمد و در عین حال مجبور نباشد حجم وسیعی از اطلاعات را مورد بررسی قرار دهد. لذا با فعالیت جمعی از فضلای حوزه که هر کدام در مسائلی مهارت داشتند، جزوه‌های متعددی تهیه شده و در هر دوره بر اساس نیاز روز جامعه و شبهات مطرح شده، به مشترکان ارسال می‌شد. این جزوات که تعدادشان به حدود ۲۵۰ عدد می‌رسید، گاه با تیراژهای چندصدهزارتایی تکثیر شده‌اند. نامه‌های متعدد ارسال شده به مؤسسه نشان‌دهنده اثربخشی این جزوات بوده‌اند. جزواتی نیز برای برخی مخاطبان خاص مانند معلمان و دانشجویان تهیه و ارسال می‌شد.

شیوه اشتراک

بنابر اسناد داخلی موسسه در راه حق، روال کار مؤسسه در شناسایی مخاطبین اینگونه بود که کارت‌هایی تهیه شده بود و از راه‌های خاص میان برخی معلمان مدارس یا هیئت‌های مذهبی کشور توزیع می‌شد تا بین جوانان توزیع کنند و هر کس که دوست داشت نامش را می‌نوشت و ارسال کرده و مشترک می‌شد. از همین طریق هزاران عضو پیدا شد. برای تشویق به مطالعه هم سؤالاتی تهیه شده و درخواست می‌شد تا برای تداوم ارسال جزوات، پاسخ سؤالات را برای مؤسسه بفرستند. در دوره‌هایی برای مخاطبان فعال، پس از دریافت پاسخ نامه‌ها، گواهینامه هم صادر می‌شد و بعدها معلوم شد که برخی از وزرا و معاونان و مدیرکل‌ها و نمایندگان مجلس جمهوری اسلامی، از مشترکان مؤسسه بوده‌اند.

از طریق برخی واسطه‌های داخلی، تعداد زیادی مخاطب خارجی نیز پیدا شده بودند که جزوات، ترجمه شده و برای آنها نیز ارسال می‌شد. با توجه به استقبال مخاطبان، جزوات و کتب مؤسسه به دوزاده زبان زنده دنیا ترجمه شد. این مخاطبین اینک حدود ۱۵ هزار نفرند که نشریات، جزوات و کتب مفید برایشان ارسال می‌گردد.

منابع مالی

برای هزینه‌های مؤسسه، قبض‌هایی تهیه شده و از آن محل بخشی از هزینه‌ها تأمین می‌شد، اما این درآمدها کافی نبود و عمده بار مالی از طریق بازاری‌هایی چون محمود لولاچیان تأمین می‌شد، وی با بازار مرتبط بود و نظر بازاریان دیگر را نیز برای کمک به مؤسسه جلب می‌کرد. از جمله اهدای یک پاساژ و خرید یک چاپخانه برای مؤسسه از طریق بازار تأمین شد که کارهای چاپی بیرون از مؤسسه را هم انجام می‌داد. اکثر مؤسسین و مولفین مؤسسه، هیچ گونه انتفاع مالی از آن نداشتند و با اینکه کتاب‌هایشان در ده‌ها هزار جلد منتشر می‌شد، از دریافت حق التالیف امتناع می‌کردند.

فعالیت‌ها

منشورات

بنابر اظهارات مسئولین این مرکز، مؤسسه تا سال ۱۳۸۹، ۱۶ دوره آموزشی مکاتبه‌ای برگزار کرده و بیش از ۱۴۴ جزوه و ۲۳۱ کتاب و صدها نشریه به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، اردو و فرانسه در زمینه مسائل فکری، فرهنگی و اعتقادی به چاپ رسانده است. همچنین بیش از صدهزار پرسش و شبهه مطرح شده از سوی جوانان و نوجوانان در داخل و خارج از کشور را پاسخ گفته و مجموعه‌ای شامل شش هزار سؤال و جواب فکری و اعتقادی را در قالب نرم‌افزار کامپیوتری منتشر کرده است.

جزوات مذکور علاوه بر ارسال به استان‌های کشور، به ۵۰ کشور دیگر در پنج قاره جهان به ۱۳ زبان از جمله انگلیسی، فرانسه، اردو، ترکی استانبولی، ساحلی و عربی ارسال می‌شود. ۱۳ دوره جزوه وجود دارد که اصول دین، تاریخ اسلام، مسائل زندگی‌ساز، احکام، تعلیم و تربیت، اخلاق اسلامی، وهابیت، اهل بیت(ع) از دیدگاه اهل سنت، انسان‌شناسی و دوران بلوغ، از جمله موضوعات این جزوات هستند.

آموزشی

از سال ۱۳۵۰ش ایده تربیت طلاب جوان و بااستعداد حوزه علمیه در مؤسسه مطرح شد تا موضوعاتی چون زبان، ادبیات، نویسندگی، فلسفه غرب و... به آنها آموزش داده شود و بر این اساس محمد تقی مصباح یزدی از اساتید حوزه علمیه قم به همکاری فراخوانده شده و واحد آموزش مؤسسه راه‌اندازی شد و اقدام به جذب طلبه کرد. برخی چهره‌های دانشگاهی نیز برای تدریس فراخوانده شدند که عبدالکریم سروش یکی از آنها بود. دوره‌های چهار ساله‌ای با عناوین مشخص طراحی شده بود که طلاب در آن دوره‌ها دروس مورد نیاز را آموزش می‌دیدند و برای حضور در میان جوانان و پاسخ به مسائل جدید روز آماده می‌شدند. بعدها بخش آموزش این مرکز در مؤسسه باقرالعلوم(ع) به صورت گسترده‌تری دنبال شد.

فعالیت محدود

این مرکز هم‌اکنون به صورت محدود فعال است. در پایگاه اینترنتی این مرکز، از رضا استادی، سید اسدالله مسعودی، خیرالله سلیم زاده، محمود لولاچیان، مهدی استادی و احمد شهامت‌پور به عنوان هیأت امنا نام برده شده و از محمود لولاچیان، مهدی استادی، رضا کاردان، سید محمد روحانی، سید حسین اخوان علوی، احمد شهامت‌پور، سید حجت موسوی عبادی به عنوان هیات مدیره یاد شده است. مدیر عامل فعلی این مرکز سید حجت موسوی عبادی است.

پانویس

منابع

• جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی-سیاسی ایران(۱۳۲۰-۱۳۵۷)، تهران، انتشارات خانه کتاب، ۱۳۷۸.
• .
• ، تاریخ انتشار: ۱۳۸۹-۶-۱.
• ، وبسایت مؤسسه در راه حق.
• ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۳ دی ۱۳۹۳ش.